GIỚI THIỆU SÁCH GIÁO KHOA TIẾNG VIỆT 4

(BỘ SÁCH CÁNH DIỀU)

1. Thông tin chung

1.1. Bộ sách giáo khoa Tiếng Việt 4 (Cánh Diều) do NXB Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh phối hợp với Công ty Đầu tư Xuất bản – Thiết bị giáo dục Việt Nam (VEPIC) sản xuất. Sách gồm 2 tập, khổ 19 x 26,5 cm, nhiều hình, nhiều màu. Tập 1 dày 144 trang (SGK cũ: 184 trang), tập 2 dày 132 trang (SGK cũ: 172 trang).

1.2. Các phương tiện hỗ trợ

- SGK, SGV điện từ.

- Các nhóm liên kết

Các tác giả SGK lập 2 nhóm facebook để hỗ trợ GV và PHHS:

+ Nhóm Giáo viên Cánh Diều – Tiểu học (trên 6 000 thành viên). Trên trang mạng của nhóm, GV sẽ được tác giả SGK giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến chương trình, SGK tiểu học; trao đổi kinh nghiệm, giáo án, tư liệu dạy học,…

+ Nhóm Đồng hành cùng con học sách cánh Diều (trên 15 000 thành viên). Trên trang mạng của nhóm, PHHS sẽ được tác giả SGK và GV giải đáp thắc mắc, hỗ trợ dạy con học.

2. Cấu trúc của sách và của bài học

     2.1. Cấu trúc của sách

Sách được thiết kế theo 4 chủ đề (Măng non, Cộng đồng, Đất nước, Ngôi nhà chung). Mỗi chủ đề gồm một số chủ điểm. Mỗi chủ điểm là một bài học chính, được học trong 2 tuần (Riêng chủ điểm Vì cuộc sống con người được học trong 3 tuần).

Ngoài 15 bài học chính, sách còn có 4 bài ôn tập giữa và cuối mỗi học kì.

2.2. Cấu trúc của bài học

 Mỗi bài học chính trong sách là một đơn vị trọn vẹn về nội dung (một chủ điểm), trọn vẹn về các hoạt động học tập (đọc, viết, nói và nghe). Trong mỗi bài học, các hoạt động đọc, viết, nói và nghe được bố trí xen kẽ, luân phiên cho phù hợp với tâm lí tiếp nhận của học sinh (HS) và điều kiện dạy, học thực tế. Cụ thể như sau:

3. Những điểm kế thừa và đổi mới so với SGK Tiếng Việt 4 cũ

3.1. Những điểm kế thừa

3.1.1. Cơ sở pháp lí

Cơ sở pháp lí của việc kế thừa là Nghị quyết số 88 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK GDPT và Quyết định số 404 ngày 27/03/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đổi mới chương trình, SGK GDPT. Quyết định 404 của Thủ tướng Chính phủ quy định kế thừa là nguyên tắc biên soạn chương trình mới, SGK mới.

3.1.2. Những điểm kế thừa cụ thể

- Tiếp tục thực hiện tư tưởng dạy học tích hợp và tích cực.

- Cấu trúc sách theo hệ thống chủ điểm; cấu trúc bài học theo hệ thống hoạt động rèn luyện kĩ năng (đọc, viết, nói và nghe).

- Sử dụng lại một số văn bản tập đọc từ SGK cũ; số văn bản này chiếm 16,90% tổng số văn bản tập đọc trong SGK mới (VD: Tuổi Ngựa, Anh đom đóm, Ở Vương quốc Tương Lai, Nếu chúng mình có phép lạ, Con chim chiền chiện, Đường đi Sa Pa, Chuyện cổ tích về loài người,…).

- Dạy viết các đoạn văn và bài văn kể chuyện, tả cây cối, tả con vật.

- Dạy các từ loại danh từ, động từ, tính từ và các thành phần câu chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ.

3.2. Những điểm đổi mới

3.2.1. Cơ sở pháp lí

- Nghị quyết số 88 của Quốc hội và Quyết định số 404 của Thủ tướng Chính phủ.

- Chương trình GDPT năm 2018 (gồm Chương trình tổng thể và Chương trình môn Ngữ văn) ban hành theo Thông tư số 32 ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

3.2.2. Những điểm đổi mới cụ thể

- Tổ chức lại các chủ điểm trên cơ sở 4 chủ đề để bảo đảm tính hệ thống, tính phát triển của bộ SGK Tiếng Việt tiểu học và đáp ứng được đầy đủ yêu cầu giáo dục toàn diện phẩm chất, năng lực (năng lực đặc thù, năng lực chung) cho HS. 

- Thực hiện dạy học phân hóa: Có nhiều bài tập lựa chọn. Cấu trúc sách có phần cứng và phần mềm (khoảng 50 tiết) để phù hợp với các đối tượng khác nhau và thực tế ở các địa bàn khác nhau. 

- Cấu trúc bài học phù hợp với quy trình hoạt động: Chia sẻ (Khởi động) – Khám phá – Luyện tập – Vận dụng – Tự đánh giá.

- Thiết kế lại toàn bộ nội dung rèn luyện các kĩ năng viết và nói - nghe phù hợp với yêu cầu của Chương trình GDPT 2018.

4. Những điểm mới so với SGK Tiếng Việt 3 Cánh Diều

4.1. Về cấu trúc sách và cấu trúc của bài học

4.1.1. Tổ chức mỗi tuần 1 tiết Luyện từ và câu.

4.1.2. Thiết kế bài tập Tự đánh giá phù hợp với trình độ của HS lớp 4, gồm:

- Văn bản đọc hiểu

- Các câu hỏi đọc hiểu

- Bài tập viết đoạn văn, bài văn ngắn.

4.2. Về nội dung giáo dục

4.2.1. Nội dung các chủ điểm được mở rộng và nâng cao hơn:

- Chủ đề Măng non (Thiếu nhi) giáo dục HS ý thức tôn trọng sự khác biệt; các đức tính chăm chỉ, trung thực; khơi gợi những ước mơ đẹp; nâng cao hiểu biết về sách và ý thức vận dụng những điều học được từ sách vở vào cuộc sống.

- Chủ đề Cộng đồng bồi dưỡng cho HS tình cảm họ hàng, làng xóm và lòng nhân ái nói chung; những gương sáng về tài năng, phẩm chất trong xã hội; ý thức giữ gìn sức khỏe và lòng biết ơn những người có công chăm lo sức khỏe cho nhân dân. 

- Chủ đề Đất nước bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước thông qua các bài đọc về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; sự đóng góp tích cực của thiếu nhi Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 

- Chủ đề Ngôi nhà chung bồi dưỡng cho HS tình yêu thiên nhiên, lòng mong muốn khám phá, sáng tạo để đáp ứng nhu cầu hiểu biết của bản thân và phục vụ xã hội thông qua các bài đọc về du lịch, thám hiểm, sáng chế, phát minh.

4.2.2. Các câu hỏi, bài tập có yêu cầu cao hơn:

- Câu hỏi đọc hiểu và bài tập từ ngữ, ngữ pháp có yêu cầu giải thích, suy luận, khái quát, tổng hợp và vận dụng vào thực tế nhiều hơn.

- Các bài tập viết đoạn văn, bài văn được sắp xếp theo quy trình viết; có nhiều bài tập viết đoạn văn, bài văn gắn với việc hình thành kĩ năng sống.